Verschillende typen van Perfectionisme
Perfectionisme kun je uitleggen als iets positiefs en als iets negatiefs. Wanneer je bijvoorbeeld gaat solliciteren, kun je jouw perfectionisme dan ook zowel positief als negatief uitleggen. Aan de ene kant laat je zien dat je bereid bent om heel ver te gaan voor kwaliteit, en aan de andere kant laat je daarmee misschien ook zien dat je veel voor die kwaliteit opzij zal schuiven. Wat tegelijkertijd negatief kan zijn, maar ook positief valt uit te leggen.
Het is dan ook goed om meer te weten over jouw vorm van perfectionisme. Valt jouw perfectionisme onder gezond of ongezond perfectionisme?
Gezond perfectionisme
Wanneer je een gezonde perfectionist bent, daag je jezelf uit omdat je het beste van jezelf wil laten zien. Je bent van binnenuit gemotiveerd om kwaliteit te leveren en dit doe je met plezier en ‘flow’. Je bent niet afhankelijk van het oordeel van de ander. Je staat open voor feedback en dat pas je toe als jij vindt dat dit de kwaliteit of jouw leerproces ten goede komt. Daarnaast zie je fouten maken als een kans om te leren en nóg beter te worden. Het helpt je dus om te groeien in het leven.
oNGEZOND PERFECTIONISME
Daartegenover staat ongezond perfectionisme. Ik noem het ook wel PerfectioNEEsme, omdat je jezelf eigenlijk steeds een keiharde ‘nee’ verkoopt: nee tegen je eigen ideeën, nee tegen hulp van anderen, nee tegen leren van je fouten en nee tegen jouw dromen. Je zegt dus ‘nee’ tegen jezelf en daarmee weerhoud je jezelf er misschien wel van, het leven te leiden wat je diep in je hart zou willen.
Perfectionisme wordt vaak een probleem als je afhankelijk bent van de oordelen, afwijzingen en afkeuring van de ander en je het gevoel hebt dat je regelmatig tekort schiet. Je hebt het gevoel dat je niet goed genoeg bent.
De lat leg je steeds hoger, net zoals de eisen die je aan jezelf of je omgeving stelt. Je streeft onbereikbare doelen na en het plezier in je werk of je leven verdwijnt. Je bent voornamelijk nog bezig met alles dat moet, je gaat over je eigen mentale en fysieke grenzen heen en zo langzamerhand wordt je lontje korter. ‘S nachts lig je te piekeren en je energie raakt op…
Waarom je dat doet? Dat is de crux. Het is simpeler dan je denkt, maar moeilijk om in je eentje vanaf te komen. Stuur me een berichtje, ik leer het je graag.
Ongezond perfectionisme en stress
Wanneer je last hebt van ongezond perfectionisme dan ervaar je waarschijnlijk veel stress, ook al ben je je er niet van bewust.
Jouw lichaam weet het wel. Dat reageert op het gevoel van angst en dreiging door jouw energiekraan helemaal open te zetten. Je bouwt een te hoge spiegel van stresshormonen op, en geeft je lichaam niet de kans om dit terug te schroeven.
Of je hier nu veel of weinig last van hebt, het haalt je naar beneden. Het remt je plezier en creativiteit en prestaties. Je gaat de stappen vermijden, die je nodig hebt om te groeien. Zoals durven en proberen. Door de ‘stress’ kan je geneigd zijn te denken dat je iets pas mag proberen als je het al kunt.
Je loopt dus positieve ervaringen mis, maar geeft jouw lichaam geen ruimte voor herstel. Overspannenheid, burn-out of depressie liggen op de loer.
Perfectionisme op het werk en prive
Heb jij op het werk wel eens het gevoel dat jouw ‘to-do’-lijst nooit afkomt? En dat je daardoor nooit eens rust ervaart, op je werk? Of ken je het gevoel beter dat jij het allemaal alleen moet doen? En dat – wanneer je het een ander laat doen – het werk nooit goed komt? Dit zijn allemaal symptomen van ongezond perfectionisme.
Ook wanneer je bijvoorbeeld nooit iets durft te zeggen tijdens een overleg: ongezond perfectionisme.
Of dat je het gevoel hebt dat je jezelf beter voordoet dan dat je kan zijn: ongezond perfectionisme.
En vind je thuis misschien moeilijk om de touwtjes uit handen te geven? En belanden daarom bijna alle taken op jouw bordje? Of vind je het misschien spannend om te zeggen wat je écht vindt? En pas je je daarom eigenlijk te vaak aan? Dat zijn ook voorbeelden van ongezond perfectionisme.
Je bent niet alleen
Op welke manier je ook last hebt van ongezond perfectionisme, weet dat je niet de enige bent. Het komt veel voor, zeker op het werk. Het zorgt ervoor dat je verkrampt. Daardoor rem jezelf af in jouw werkplezier, creativiteit en prestaties.
Het zou zo leuk kunnen zijn!
Dus stel je je eens ontspannen voor. Bedenk eens hoe je bent als je veel meer plezier hebt op jouw werk. Op je werk zal het meer ‘stromen’ en je zult beter in staat zijn om keuzes te maken en verantwoordelijkheden te dragen of los te laten.
Je zult op het werk kunnen kiezen voor de dingen die echt belangrijk en leuk voor je zijn. Thuis zul je kunnen kiezen voor de dingen die echt belangrijk voor je zijn. Niet alleen jij zult het merken, maar ook je collega’s en familie zullen het opmerken.
Welk type perfectionist ben jij?
Er zijn 9 typen van ongezond perfectionisme. Ze kunnen overal de kop opsteken, op het werk of thuis. Maar allemaal ervaren ze de nadelen van hun perfectionistische gedrag:
- De control Freak
- Erkenning-zoeker
- Oneidige oefenaar
- De Imposter
- De Uitsteller
- De Pleaser
- De Hoge-eisen-steller
- Succes-angstige
- De Besluiteloze
Jouw perfectionisme aanpakken
Heb je vragen over perfectionisme of wil je weten hoe jij jouw perfectionisme kunt aanpakken en welk traject voor jou geschikt is? Neem gerust contact met mij op.