Heb je ooit in een kamer vol mensen gestaan en je toch alleen gevoeld? Alsof je er niet echt bij hoort, terwijl iedereen om je heen moeiteloos lijkt mee te doen? Misschien ken je dat gevoel van onzekerheid, dat fluistert dat je anders bent, dat je niet in de groep past.
Persoonlijke ervaring met onzekerheid
Ik herinner me een feestje waar ik niet veel mensen kende. Terwijl ik om me heen keek, zag ik iedereen vrolijk met elkaar praten en genieten van de feestelijke sfeer. Iedereen leek er helemaal op hun gemak, goed gekleed en vol zelfvertrouwen. En daar stond ik, met een groeiend gevoel van onzekerheid. Het leek wel alsof mijn eigen aanwezigheid de sfeer verstoorde. Mijn gedachten draaiden om de vraag: “Wat doe ik hier nu eigenlijk? Zien ze mij wel staan? Heb ik wel iets interessants te zeggen? Hoor ik hier wel thuis?”
Hoe meer ik hierover nadacht, hoe ongemakkelijker ik me voelde. Voor ik het wist, werd ik steeds stiller, terwijl ik nerveus met mijn armbandje aan het friemelen was. Ik hoopte dat niemand mijn ongemak zou opmerken. Het was een pijnlijk moment van zelfbewustzijn en onzekerheid, waarbij ik me volledig buitengesloten voelde, zelfs midden in een feest waar ik meer dan welkom was.
De basisbehoefte van verbondenheid
Wij mensen zijn sociale wezens, een soort groepsdieren. Net zoals we eten, drinken en slapen nodig hebben, hebben we ook de acceptatie van anderen nodig om te overleven. Het gevoel dat je ergens bij hoort, dat je verbonden bent met anderen, is een fundamentele menselijke behoefte. In onze kinderjaren waren we afhankelijk van onze opvoeders om te overleven, en ook als volwassenen blijven we mensen nodig hebben om goed te functioneren. Wist je dat sociale isolatie de levensverwachting aanzienlijk kan verkorten? Het is dus helemaal niet gek dat we zo bezig zijn met wat anderen van ons vinden. Het is een instinct dat diep in ons verankerd zit.
De druk om aan te passen
En soms, om erbij te horen, passen we ons aan – zelfs als dat ten koste gaat van jouw eigen wensen en behoeften. Misschien heb je wel eens je eigen mening of voorkeur onderdrukt, simpelweg om niet buiten de boot te vallen. “Ach, ik vind dat ook wel prima,” zeg je, terwijl je van binnen eigenlijk iets heel anders wilt. Maar ja, je wilt die ander niet teleurstellen, toch?
Perfectionisme: De dubbele druk
Hier komt perfectionisme om de hoek kijken, en het is echt een interessante spagaat. Aan de ene kant leg je de lat voor jezelf zo hoog dat het bijna onmogelijk is om eraan te voldoen. En als je die lat toch bereikt, til je hem weer een stukje hoger. Het lijkt wel alsof je jezelf blijft uitdagen, in een eindeloze race naar een onbereikbaar ideaal.
De invloed van perfectionisme op jezelfbeeld
Maar perfectionisme gaat niet alleen over die onrealistische doelen. Het gaat ook over de zorgen die je je maakt over wat anderen van je denken. Je vraagt je steeds af: “Wat zullen ze hiervan vinden?” Zelfs als niemand iets zegt, heb je al een hele dialoog met jezelf gevoerd. Misschien heb je zelfs een compliment gekregen, maar dan denkt je brein: “Ach, zo goed was het niet. Ik had gewoon geluk.”
Het verhaal dat je jezelf vertelt
Het is alsof je jezelf constant een verhaal vertelt dat negatief gekleurd is. Zelfs zonder te weten wat anderen écht denken, ben je ervan overtuigd dat ze kritiek op je hebben. Dat is een typisch kenmerk van perfectionisme: je probeert ten koste van alles afkeuring te vermijden. En waarom? Omdat je bang bent om buiten de groep te vallen.
Perfectionisme als verslaving
Perfectionisme is dus meer dan alleen het streven naar onrealistische doelen en jezelf hard veroordelen als je die niet haalt. Het gaat ook over de constante zorgen die je je maakt over wat anderen van je vinden. Of je je daar nu bewust van bent of niet, het speelt altijd mee. Hierover heb ik een interessant gesprek gehad met Simone Donker in mijn Vrij met Perfectionisme Podcast. Luister hier de aflevering: Nooit meer bang wat anderen van je vinden.
Brené Brown, een expert op het gebied van kwetsbaarheid en schaamte, omschrijft perfectionisme als een manier van denken die zegt: “Als ik perfect leef, perfect werk, en er perfect uitzie, kan ik vermijden dat anderen kritiek op me hebben of me belachelijk maken.” Maar de realiteit is dat je, om dit te bereiken, je slaap, je vrije tijd en je innerlijke rust opoffert voor de illusie dat je invloed hebt op hoe anderen je zien.
Brown ziet perfectionisme zelfs als een soort verslaving. Het is een vicieuze cirkel: je stelt jezelf onmogelijke eisen om kritiek te vermijden, maar wanneer je faalt, besluit je om de volgende keer nóg perfecter te zijn. En zo blijf je in een neerwaartse spiraal van angst en zelfkritiek.
De weg naar acceptatie en zelfcompassie
Dus, als je jezelf ooit hebt afgevraagd waarom je zo bezig bent met wat anderen van je vinden, weet dan dat je niet alleen bent. Het is een menselijke behoefte om erbij te horen, maar perfectionisme kan deze behoefte in een ongezonde richting sturen. De sleutel is om jezelf wat meer ruimte te geven, om die lat af en toe wat lager te leggen en om te accepteren dat je niet altijd perfect hoeft te zijn om gewaardeerd te worden.
Wat kan ik voor je doen?
Voel je je geïnspireerd door deze blog? Wil je leren hoe je je minder aantrekt van wat anderen van je vinden en je zelfvertrouwen vergroten? Of wil je ontdekken hoe je de lat voor jezelf lager kunt leggen om meer rust in je leven te ervaren? Misschien wil je gewoon eens kennismaken en samen naar jouw specifieke vraag kijken? Klik dan hier en plan direct een afspraak. Ik help je graag op weg naar meer balans en zelfvertrouwen!
