10 jaar geleden was een perfectionist voor mij iemand die zich altijd voor 120% inzet en ik wist dat diegene het ook altijd goed deed. Daar kon ik van op aan. En als niemand uit het team meer ruimte had om nog een taak op te pakken dan was daar altijd die collega die het deed. En nog goed ook. Ik verlangde er soms ook naar om zo goed te zijn als haar.
Ik was precies het tegenovergestelde: Als ik samen met een collega een groep moest toespreken dan wachtte ik altijd totdat zij de leiding nam. Dit deed ik omdat ik er van overtuigd was dat zij het beter kon dan ik. Vol schaamte voor mijn gebrekkigheden stuntelde ik er voor mijn gevoel op los en was ik bang om door de mand te vallen.
Achteraf voelde ik mijzelf een complete loser omdat ik niet zoveel gezegd had en dat was voor mij een bevestiging dat ik niet goed genoeg was.
Ik wist niet dat dit een vorm van ongezond perfectionisme was.
Dit is één van de veel voorkomende vormen van perfectionisme. Maar wat is perfectionisme nou precies en hoe kun je het herkennen? Dat vertel ik jou in dit blog.
Gezond perfectionisme
Bij gezond perfectionisme daag je jezelf uit omdat je het beste van jezelf wilt laten zien. En als je dat laat zien dan weet je van binnenuit of het goed of niet goed is. Je hebt daarbij de goedkeuring van anderen niet nodig. Gezond perfectionisme helpt je groeien in het leven.
Ongezond perfectionisme
Bij ongezond perfectionisme ben je eigenlijk continue bezig met het voorkomen van oordelen, afwijzingen en verwijten van anderen. Dit doe je om dat deel in jou te beschermen dat bang is om niet goed genoeg te zijn. Het is als het ware jouw beschermer. Die beschermd jou tegen het gevoel dat je niet goed genoeg bent. En dit deel in jou doet dat door te voorkomen dat anderen jou afkeuren. Ongezond perfectionisme komt dus voort uit een overtuiging ‘ik ben niet goed genoeg’ en het doel is goedkeuring krijgen.
Perfectionisme is waar veel mensen last van hebben. Zeker in een maatschappij waar het soms een obsessie lijkt, om gelukkig te zijn.
Verschillende soorten perfectionisme
Perfectionisme kun je eigenlijk weer onder verdelen in 3 categorieën.
Zelfgericht perfectionisme: Waarschijnlijk vermoed je het al, hierbij heb je de verwachting dat je zelf perfect moet zijn. Je hebt onrealistische verwachtingen van jezelf en bent heel kritisch als je jezelf beoordeelt.
Perfectionisme gericht op anderen: hierbij heb je de verwachting dat anderen perfect moeten zijn. Hierdoor voldoen ze vaak niet aan je verwachtingen.
Sociaal voorgeschreven perfectionisme, hierbij geloof je dat je omgeving van jou verwacht om perfect te zijn. Hierbij gedraag je je op een manier waarvan je denkt dat anderen dat van jou verwachten om zo hun goedkeuring te krijgen.
Signalen van perfectionisme. Welke herken jij?
Het is fijn om je bewust te worden van jouw manier van perfectionisme. Deze bewustwording helpt je om er beter mee om te gaan. Bewustwording is altijd het eerste stapje naar verandering.
Wanneer je je herkent in één of meerdere signalen dan kan het zijn dat je last hebt van ongezond perfectionisme en dat je jezelf daardoor remt om voluit te leven.
De 7 signalen en tips
- Je vindt het moeilijk om fouten te maken. Je bent bang om een fout te maken omdat je daarmee denkt dat je ‘niet goed genoeg’ bent of je een ‘complete mislukkeling’ voelt.
Tip: lach eens om de foutjes die je gedurende dag maakt
- Je stelt hoge eisen aan jezelf en de ander. Je hebt het gevoel dat je altijd meer dan 110% moet leveren om goed genoeg te zijn
Tip: Leg de lat voor jouw gevoel eens op 75%. Dat is in de ogen van een ander vaak al 100%
- Je zoekt veel bevestiging bij anderen. Je zoekt continue bevestiging of je het wel goed doet. Vaak heb je de bevestiging nodig om iets uit te voeren.
Tip: Merk eens op als je bevestiging wilt vragen en zeg dan f*ck-it, ik beslis gewoon zelf
- Je stelt bepaalde taken vaak uit omdat je bang bent dat het niet goed genoeg is. Ook de angst om fouten te maken zorgt ervoor dat je uitstelt.
Tip: Begin gewoon, ook al weet je niet waar het naartoe gaat
- Je bent bang om door de mand te vallen. Je hebt het gevoel dat men er elk moment achter kan komen dat je helemaal niet zo goed bent zoals je je voordoet.
Tip: Ga eens expres foutjes maken en geef jezelf een applaus
- Omgaan met kritiek vind je lastig omdat je dit onbewust koppelt aan jouw overtuiging dat je ‘niet goed genoeg bent’.
Tip: Benoem dat je het lastig vindt en kijk of je kritiek kan zien als feedback waarvan je mag leren.
- Je hebt veel behoefte aan controle. Je houdt het liefst alles in eigen hand zodat het helemaal op jouw manier kan gebeuren en anderen jou niet kunnen teleurstellen.
Tip: experimenteer eens met de oefening: omgaan met ongemak. Die kun je vinden op mijn website onder het kopje; gratis oefeningen
Hoe pak je jouw perfectionisme aan?
Het is heel vervelend als je last hebt van jouw perfectionisme. Het kost je vaak zoveel energie, je hebt weinig zelfvertrouwen en je ervaart minder plezier in het leven.
Herken je dat wanneer je een interessante en inspirerende training hebt gevolgd en je een week later toch weer denkt; ben ik toch weer in diezelfde valkuil gestapt. Dit komt omdat je er in de praktijk niks mee hebt gedaan. Vandaar dat ik je aanraad om echt na te denken over: Wat kan ik gaan doen om in beweging te blijven op het thema waar ik verandering in wil?
Wanneer je verandering wilt dan moet je in beweging komen en er structureel wat mee gaan doen. Ik heb je net met een aantal tips, het tipje van de sluier gegeven maar wat heb jij nodig om die structurele aanpak door te zetten? Hoe ga je dat doen?
Wil je structureel aan de slag met jouw perfectionisme?
Loop je vast of wil je eens met een coach onderzoeken of perfectionisme coaching bij jou past? Bekijk dan mijn aanbod of meld je aan voor het gratis webinar.
